ხვალ თბილისის გრან-პრი იწყება, ძიუდოსთვის დიდად გამორჩეული ამბავი. 3 დღე, ანუ 1 აპრილის ჩათვლით, ახალ სასახლეში გვარიანი ორთაბრძოლები გაიმართება. ამ ამბავმა კი გიო ახვლედიანის ერთი ძველი სვეტი გაგვახსენა, სწორედ ძიუდოზე რომ დაუწერია ავტორს. ვისაც ამ სახეობის მუღამი ჯერ ვერ გაუგია, ეგებ მათთვისაც საინტესო იყოს და ვისაც ძიუდო უყვარს იმათთვის – მით უმეტეს…
ეს ძიუდო გვარიანი რამ ყოფილა, ამაში ნამდვილად დავრწმუნდი, მაგრამ საკვირველი ის არის, რომ სპორტის სასახლეში სწორედ იმ დროს მოვხვდი, როცა ძიუდოს ჩემპიონატი მიმდინარეობდა. იქ ორი ტატამი გაეშალათ და ერთმანეთს ერკინებოდნენ. კოსტუმ-ჰალსტუხიანი მსაჯები ტატამიზე დინჯად და უხმაუროდ მიდი-მოდიოდნენ (არც გასაკვირია, წინდებისამარა იყვნენ ამ იაპონური ჭიდაობის წესის თანახმად) და ხანდახან თუ შესძახებდნენ: „ჰაჯიმეეე!“, „მატეეე!“, „კოკააა!“, „შიდოოო!“.
მე, როგორც ამ ჭიდაობისთვის სრულიად უცხო კაცი – არ დავმალავ და ასე ვთქვათ, ცოცხალი ძიუდოსთვის არასოდეს მიმზერია – ძალიან მიმიზიდა ამ ხმებმა: მსაჯთა ძახილმა და ტატამზე გადენილი ბრაგვანის ხმამ.
დარბაზში სამიოდე ქვედა სექტორი თუ იყო სავსე. მოედნის კიდეში ქართული გაზეთების ფოტოკორესპონდენტები იდგნენ, ცოტა აქეთ მერაბი, იგივე რატი, „სარბიელის“ მწერალი და ძველი ძმობილი, ან ძიუდოსტების გენმდივანი.
მაგრამ იქ არ ჩავსულვარ. არადა, რომ ჩავსულიყავი, გვარიან ინფორმაციას მოვიპოვებდი. გადავწყვიტე უბრალოდ ჭიდაობისთვის მეცქირა და რამე-რუმეებში ჩემით გავრკვეულიყავ, თუკი ასეთ რამეს საერთოდ მოვახერხებდი. ინფორმატორი წონებსა და გვარებს აცხადებდა და მეტი რა მინდოდა?
ავედი ტრიბუნაზე და მარტო დავჯექი. ამდენი ფეხბურთისგან და ღამისთევისგან გამოლაყებული ვუყურებდი უცხოურ, შორეულ, ჩვენი სპორტსმენებისთვის საოცრად ახლობელ, შინაურ რამედ ქცეულ სანახაობას.
იქ ისეთი შთაბეჭდილება დამრჩა, რომ ეს ლამის ერთადერთი სახეობაა, ხმამაღლა ლაპარაკის უფლებას რომ გვაძლევს. თუმცა,რა ვიცი, ასე უცებ რას დაინახავ? თანაც, მარტო მჯდომი და თანაც პირველად.
მარტო მჯდომიო, სულ ხუთ წუთს ვიყავი მარტო. ერთი ხნიერი, კეთილთვალებიანი კაცი წამომადგა თავს და ზრდილობიანად. დასავლური აქცენტით მკითხა, შეიძლება შენს გვერდით დავჯდეო? მთელი სექტორი ცარიელი იყო და, აბა რა გითხრათ? ჩანს, მარტო ყოფნა არ უნდოდა.
ჩამოჯდა და ერთხანს ჩუმად ვუმზერდით ტატამის.
მერე ვეღარ მოითმინა და უცებ, ჯიქურ მკითხა:
– ივერი ნახე გუშინ? მაგარია, ძაან მაგარია! ქართულის გარეშე ვერ იჭიდავებ ამას.
მე გავჩუმდი. არავითარი ივერი არ მინახავს, მერეღა გავიგე (მისგანვე) რომ ივერი ჯიქურაულის გამო ლაპარაკობდა. საერთოდაც მალე მივხვდი, რომ ჩემს გვერდით ძიუდოს გულშემატკივარი იჯდა. ისეთი, ჩვენ რომ ფეხბურთისა გახლავართ და საათობით რომ შეგვიძლია ვილაპარაკოთ. ის ჰყვებოდა. როგორ ჩამოდიოდა პატარა მშობლიური ქალაქიდან თბილისის დიდი საერთაშორისო ტურნირის საყურებლად. მან იცოდა ნებისმიერი საჭიდაოდ გამოსული ბიჭის მონაცემები და ავ-კარგი. არ აინტერესებდა შიდაძიუდოური ჭორები და წამდაუწუმ იმეორებდა, რომ ქვეყანა წახდა, რადგან ტრიბუნები ცარიელია, ბილეთის ფასი (1 ლარი) საყოველთაოდ ხელმისაწვდომ ფასად უჩანდა. არცთუ მაღალ დასწრებას ხალხის გამოშტერებას აბრალებდა, ვიმეორებ, ეს იყო ძალიან ჩვეულებრივი ქომაგი, გარდა სიყვარულისა ამ სპორტთან რომ არაფერი აკავშირებდა.
რა დასამალია და, მე პასიურად ვპასუხობდი. ან რა უნდა მეპასუხა? ერთი ის ვუთხარი, ფრანგი დუიე ავარიაში მოჰყვა და ხახალეიშვილმა კეთილი სურვილები უდეპეშა-მეთქი.
წვრილად გამოიკითხა ეს ამბავი. ეგ ცუდიაო, თქვა, ის თუ ამგვარად დაიმტვრა, რომ ვეღარ იჭიდავებს, რაღა ვქნათ, ვისღა უნდა შეხვდეს ხახალეიშვილიო.
მალევე მიხვდა, რომ პროფანი გახლდით, მაგრამ არ მაგრძნობინა – საქმეში გამარკვია და ტაშსაც ერთდროულად ვუკრავდით ხოლმე.
ამასობაში კი მე რაღაცეები გავიგე.
მივხვდი, რომ ძიუდო მეტად რთული და თავისებური რამ არის და ყველაფერთან ერთად მას ფესვები, ტრადიციები და ერთგულება სჭირდება.
ასევე აღმოვაჩინე, რომ ძიუდო არის საკმაოდ მომხიბლავი სამყარო, რომელიც დღეს არცთუ იოლად ცხოვრობს. ეს არის მთელი კასტა უზარმაზარი ლაშქარი, რომელსაც თავისი კანონები და ადათები აქვს.
მივხვდი იმასაც, რომ ორ კაცს შორის ბრძოლის ამ წესს მეტად კეთილშობილური, თუმცაღა სახიფათო წესები და ილეთები აქვს.
თავში ვთქვი, და ახლაც ვიმეორე, ძალიან მომეწონა ძიუდოს ხმები.
როგორც შევიტყვე, მსაჯებად უფრო ქართლელები იყვნენ, მაგრამ მათ მიერ შეძახილი იაპონური სიტყვები ძალიან მელოდიურად ჟღერდა:
ჰაჯიმეე!
30.11.1996
