გაგრძელება. დასაწყისი იხილეთ აქ
– ბატონო ანზორ, თქვენს კარიერაზე მინდა გკითხოთ. როგორ ან რატომ შეელიეთ თბილისის „დინამოს“?
– შეიძლება ითქვას, რომ გუნდიდან გავიქეცი. 1959 წელს პირველ წრეში გუნდის ძირითადი მეკარე ვიყავი, ჩვენი ბრწყინვალე სერგო კოტრიკაძე კი სათადარიგო იყო. მეორე წრის წინ რადიკულიტი დამემართა, ძირითადი მეკარე სერგო გახდა და გუნდმა მესამე ადგილი დაიკავა. სეზონთაშორის პერიოდში გუნდი ბელგიაში გაფრინდა და არ წამიყვანეს. გავბრაზდი და მეორე დღეს ლენინგრადში გავფრინდი. მაშინ „ზენიტს“ გიორგი ჟარკოვი წვრთნიდა, რომელიც ჭაბუკთა ნაკრებიდან მიცნობდა. მალევე ვიქტორ მასლოვმა მისკოვის „ტორპედოში“ გადასვლა შემომთავაზა და ბევრი არ მიფიქრია. ამ გუნდში გავატარე კარიერის უდიდესი ნაწილი.
– ხომ იყო მცდელობები, „დინამოში“ დაებრუნებინეთ?
– კინაღამ დავბრუნდი. სლავა მეტრეველმა მითხრა, გივი ჩოხელი დაგირეკავს სერიოზულ საქმეზეო. დამირეკა. მეუბნება, ხომ იცი, მეტრველს რა პირობები შეუქმნეს: მაგარი ბინა, მაგარი მანქანა, რესტორანი აქვს საკუთარი და მისი მეუღლე ტატიანაც კმაყოფილია აქაურობითო. მარტო შენ კი არა, ბათუმში შენს მშობლებს, დას და ძმებსაც ყველა პირობას შეუქმბიანო. როგორი ამბავია? ერთის მხრივ უძლიერეს გუნდში ვარ, დუბლი შევასრულეთ და არც პირობებს ვუჩივი, მაგრამ „დინამოშიც“ რომ მინდა?! კარგი მეთქი, მოვდივარ და განცხადების დასაწერად მწვრთნელ ვალია ივანოვს მივადექი. მითხრა, არ იჩქაროო და პარტკომის მდივან ვოლსკისთან წამიყვანა, რომელიც მამასავით მეპყრობოდა.
ბევრი რომ არ გავაგრძელო, გადამაფიქრებინა და დავხიე განცხადება. წავედი სახლში და ახლა საქართველოს სპორტის მინისტრი სიხარულიძე მირეკავს: შვილო, ანზორ, ახლა რომ უარი თქვა ჩამოსვლაზე, მთელი ცხოვრება ინანებ და არც შენი ახლობლები გაპატიებენ, იმიტომ რომ ყველა პირობაზე წამომსვლელები ვართო. არადა ამას საქართველოს ცეკას წევრი მეუბნება. მეორე დილას ისევ დავწერე განცხადება და წავედი ავტოქარხნის დირექციაში, რომელიც გუნდს პატრონობდა…
– არ მითხრათ, ისევ დამახევინესო…
– არა. უარესი. მეორე დღეს განცხადება ხელმოწერილი დამხვდა ისე, რომ არც მიმიღეს. ახლა ეს მეწყინა. საერთოდ, ფეხბურთელი ხომ დიდი ბავშვივითაა-სულ ყურადღებას და მოფერებას ელოდება. მეწყინა, რომ შემელიენ. საღამოს ისევ გივი ჩოხელმა დამირეკა და ვახარე, თავისუფალი ვარ მეთქი. ვაა, მაგას რა ჯობია, ხვალვე სლავა გადმოფრინდება, ბილეთს მოგიტანს და წამოგიყვანსო. სულ ბოლო წამს ვკითხე, ძირითადში ხომ ვიქნები მეთქი. მისებურად ადუდღუნდა, შენსა და ურუშაძეს შორის ვინც უკეთეს ფორმაში იქნება, კარშიც ის დადგებაო. რაო?! წადი შენი ჭკუაც ვატირე მეთქი და დავუკიდე ყურმილი.
– ამით დასრულდა მცდელობები?
– პრინციპში, კი. ყურმილი დავკიდე თუ არა, „სპარტაკიდან“ დამირეკეს – გეყოფა თბილისთან ლაპარაკი, ხვალ ნიკოლაი სტაროსტინი გიბარებსო. ჰოდა, ასე დაიწყო ახალი ეტაპი ჩემს კარიერაში.
– ბატონო ანზორ, ყველა მეკარეს ჰყავს ერთი ისეთი თავდამსხმელი, ყველაზე მეტად რომ უჭირს ან არ უნდა მის წინააღმდეგ თამაში. თქვენ თუ გყავდათ ასეთი უხერხული მეტოქე?
– მყავდა. მსოფლიოს უმაგრესი თავდამსხმელების წინააღმდეგ მითამაშია, მაგრამ ჩემი ყველაზე უხერხული მეტოქე ქუთაისის „ტორპედოში“ თამაშობდა ჯემალ ხერხაძესთან ერთად. სამწუხაროდ, გვარს ვერ ვიხსენებ, მეგრელი ბიჭი იყო, ტანადი, სტრელცოვს ვადარებდი ხოლმე. ყველაზე მეტად მის წინააღმდეგ არ მიყვარდა თამაში.
გიორგი ნოზაძე და ანზორ კავაზაშვილი

– სასიამოვნო მოგონებებთან ერთად კარიერაში კურიოზული მომენტებიც გექნებიდათ…

– ეგეც ქუთაისთანაა დაკავშირებული – მოსკოვის „ტორპედო“ ჩამოვედით. ჰოდა, ბათუმიდან სამი თუ ოთხი მანქანით მთელი ჩემი ოჯახი და საახლობლო ჩამოვიდა. ჩამოიტანეს გოჭები, ქათმები, საცივი, ხაჭაპურები… შემოზიდეს რესტორანში. გაიშალა სუფრა. ჩემი ძმა კარგად იცნობდა ქუთაისელების მეკარე როინ კვასხვაძეს. მითხრა, დაურეკე მოვიდესო. ბიჭო, 12 საათია, 7-ზე ვთამაშობთ და ვინ გამოუშვებს მეთქი. მაინც დამარეკინა და მოვიდა როინი. დავსხედით. ზოგადად, თამაშის დღეს ჭამას ვერიდებოდით ფეხბურთელები. მე ჭიქა ყავის და შოკოლადის პატარა ნატეხის მეტს არაფერს ვჭამდი, მარა ასეთ სუფრაზე, რა გინდა რო ქნა?! ცოტა გოჭი, ცოტა ქათამი, საცივი და ხაჭაპური – მე და როინი გვარიანად გამოვძეხით.
გავედით საღამოს თამაშზე, მაგრამ ვაი იმ გასვლას. დაურტყეს როინს – გაუშვა ფეხებს და ხელებს შორის! დამირტყეს მე – გავუშვი ფეხებს შორის! სულ ყურიძირში გაგვდიოდა გოლები და 3:3 დამთავრდა. იმ თამაშს რა დამავიწყებს. ისე კი მოსაგონარი კიდევ ძალიან ბევრია.
ფეხბურთმა ტიტულებთან ერთად დიდი სამეგობროც მაჩუქა. აგერ ახლა, სამი დღით ვარ თბილისში და მეშინია, უნახავი და მოუკითხავი არავინ დამრჩეს. იმედია, ამის შემდეგ უფრო ხშირად და ხანგრძლივად ვიქნები საქართველოში…
P.S. სამართლიანობა მოითხოვს აღინიშნოს, რომ ანზორ კავაზაშვილთან ინტერვიუ ვერ შედგებოდა „სარბიელის“ დიდი ხნის მეგობრის, ჩვენი სოხუმელი კოლეგის თენგიზ პაჭკორიას დახმარების გარეშე. ბატონი თენგიზი ბავშვობიდან ანზორ კავაზაშვილის ქომაგი და შემდგომში უკვე მეგობარია და ლეგენდარული მეკარის შეზღუდულ გრაფიკში ჩვენთვის დრო გაჩარხა.
ანზორ კავაზაშვილი და თენგიზ პაჭკორია

– ანზორ კავაზაშვილის სახელი ბავშვობიდან კარგად მახსოვს, – გვიამბობს თენგიზ პაჭკორია, საქართველოს დამსახურებული ჟურნალისტი, ნიკო
ნიკოლაძის სახელობის პრემიის ორგზის ლაურეატი, –  პირველად მისი
თამაში 1966 წელს ვნახე, ინგლისის მსოფლიო ჩემპიონატისას.
იქ ანზორმა ორი მატჩი ითამაშა ჩრდ.კორეასა და ჩილესთან, ორივე მატჩი სსრკ
ნაკრებმა მოიგო 3:0 და 2:1. კორეელებთან კი ორი გამოჩენილი ქართველი (მურთაზ ხურცილავა და გიორგი სიჭინავა) თამაშობდა, ხოლო ჩილესთან მოედანზე ანზორი და სლავა მეტრეველი იყვნენ. 6 წლის ვიყავი და მამას ვეკითხებოდი, ფეხბურთის სტაჟიან გულშემატკივარს ბოჩია პაჭკორიას (1960-1970 წწ მეგობრებთან ერთად მამაჩემი ესწრებოდა თბილისის დინამოელთა მატჩებს თბილისში, კიევში, მოსკოვში, როსტოვში, ერევანში, ბაქოში, ესწრებოდა ისტორიულ მატჩს ტაშკენტში 1964 წლის 18 ნოემბერს, მამაჩემი დაიღუპა 1993 წლის თებერვალში სოხუმის
დაბომბვის დროს), კავაზაშვილი ქართველია, მაგრამ რატომ არ თამაშობს თბილისის დინამოში?  მამა კი მპასუხობდა: ანზორი იყო თბილისის „დინამოში“, მერე მიიწვიეს რუსეთის გუნდებში…
თენგო, როცა გაიზრდები, შეგახვედრებ ანზორს და ერთად ვკითხოთ, რატომ?..
ეს არგუმენტი არ მაკმაყოფილებდა და სულ ვცდილობდი გამერკვია, რატომ არ
იყო ანზორ კავაზაშვილი თბილისის „დინამოში“. 1970 წელს,
როცა ტელევიზიით მექსიკის მსოფლიო ჩემპიონატის მატჩების ტრანსლაცია
მიმდინარეობდა და აცხადებდნენ სსრკ ნაკრების შემადგენლობას, მესმოდა
მეკარე ანზორ კავაზაშვილი ( მოსკოვის „სპარტაკი“).

10 წლის ვიყავი და კვლავ უპასუხოდ რჩებოდა ჩემი კითხვა – რატომ არ შეიძლება მისი გადასვლა
თბილისის „დინამოში“. იმ დროს ინტერნეტი არ იყო, მხოლოდ გაზეთები, რადიო და ტელევიზია, სადაც არაფერს ამბობდნენ იმაზე, თუ რატომ არ თამაშობდა ანზორი თბილისის „დინამოში“.
მახსოვს, უცხოელი კომენტატორები და დასავლეთის რადიო-სადგურები
აქებდნენ ანზორს როგორც მეკარეს და ამბობდნენ – „ის მშვიდია, როგორც სპილო“.
1972 წლის დასაწყისში მოხერხდა ჩემი შეხვედრა ანზორთან – იმ სეზონში
კავაზაშვილი თამაშობდა ქუთაისის „ტორპედოში“, რომელიც სსრკ ჩემპიონატის
უმაღლეს ლიგაში დასაბრუნებლად იბრძოდა. ჩემპიონატის წინ „ტორპედომ“
საკონტროლო მატჩი ჩემს მშობლიურ სოხუმში ადგილობრივ „დინამოსთან“ ჩაატარა, იქ ახლო
მანძილიდან ვნახე ანზორის ბრწყინვალე თამაში. მატჩის შემდეგ თანატოლებთან
ერთად მოვახერხე მასთან ახლოს მისვლა და ვკითხე:
– თბილისის „დინამოში“ რატომ არ თამაშობდით?
გამიღიმა და მიპასუხა:
– ეს მოსაყოლად რთულია. ახლა დავრბრუნდი საქართველოში, ქუთაისის „ტორპედოში“ ვარ…
მეტის კითხვა ვერ მოვახერხე…
შემდეგი შეხვედრა ანზორთან 1990 წელს
მოსკოვში შედგა. უკვე მქონდა ჟურნალისტური მოღვაწეობის 7 წლიანი სტაჟი. ანზორს ჩამოვართვი ინტერვიუ მის კარიერაზე, თუ როგორ შეიძლებოდა 1960 წელს რამდენად  იყო მზად დაბრუნებულიყო თბილისის „დინამოში“, მაგრამ გარკვეული მიზეზების გამო ეს არ მოხერხდა.
დღევანდელი დღესავით ცხადად მახსოვს ანზორის თამაშის ორიგინალური
სტილი – საიმედო, ლამაზი და მშვიდი. რამდენიმე დღის წინ მოსკოვში მცხოვრებმა თბილისელმა კაცმა, ეკონომიკის მეცნიერებათა დოქტორმა სერგო იოანესიანმა შემატყობინა რომ ანზორი ორი
დღით ჩამოვიდა თბილისში. მომაწოდა თბილისში მისი კოორდინატები. ერთ
საათში კი ერთმანეთს შევხვდით. 28 წელი არ გვენახა ერთმანეთი, თუმცა
ანზორი ისეთივე თბილი, საქმიანი, კეთილი დამხვდა…
ვკითხე:
– გაისად ბათუმში აპირებენ ახალი, ულამაზესი სტადიონის გახსნას, ხომ ჩამოხვალთ გახსნაზე? და უმალ ასე მიპასუხა:
– რასაკვირველია, ვაპირებ, ახალი სტადიონის გახსნა დიდი მოვლენა იქნება ჩემი ბათუმისთვის და მთლიანად საქართველოსთვის.

დაკავშირებული სტატიებიმეტი ავტორი